Theater Zuidplein

Theater Zuidplein is de nieuwe culturele hotspot van Rotterdam-Zuid. Naast twee theaterzalen en een café-restaurant huisvest het ook een vestiging van Bibliotheek Rotterdam. Theater Zuidplein is ontworpen door De Zwarte Hond en als Design Build Maintain (DBM)-opgave ontwikkeld en gerealiseerd door de combinatie Heijmans en Ballast Nedam.

Theater Zuidplein – in de bouwperiode bekend als het Kunstenpand – maakt deel uit van de gebiedsbrede PPS-ontwikkeling Hart van Zuid, rondom het Zuidplein en evenementencentrum Ahoy. In samenwerking met de gemeente Rotterdam realiseren Ballast Nedam en Heijmans hier naast het theatergebouw onder andere het Rotterdam Ahoy Convention Centre, Zwemcentrum Rotterdam, een uitbreiding van winkelcentrum Zuidplein, een nieuw busstation, een hotel, woningen en horecavoorzieningen. Ook de buitenruimte wordt volledig nieuw ingericht. Na het Zwemcentrum is Theater Zuidplein het tweede project in Hart van Zuid dat nu helemaal is afgerond.

Maatschappelijke rol

Theater Zuidplein is de vervanging van het naastgelegen oude, uit 1953 stammende gebouw, dat circulair wordt gesloopt zodra het nieuwe pand in bedrijf is. De plek in het centrum van Hart van Zuid, pal naast het bus- en metrostation, is ideaal om passanten te verleiden een kijkje binnen te nemen, ook als ze normaal gesproken niet direct in aanraking komen met kunst en cultuur.

De laagdrempelige bibliotheek heeft een groot aanbod van activiteiten op het gebied van taal en digitale vaardigheden. Wijkbewoners kunnen elkaar hier ontmoeten, kennis opdoen, studeren, ervaringen delen en meningen uitwisselen. Jongeren zijn nadrukkelijk welkom. De programmering van het theater is breed en speelt vaak in op wat in buurt, stad en regio gebeurt. Samen met het zeven dagen per week geopende café-restaurant ontstaat zo een voorziening die een belangrijke maatschappelijke rol zal vervullen in Rotterdam-Zuid.

Aluminium voile

Theater Zuidplein is een compact volume van circa 12.500 m2. Vanwege de geluidseisen zijn de theaterzalen gepositioneerd aan de kant van de metrolijn, waardoor het gebouw hier een gesloten, robuust karakter heeft, met een bakstenen gevel voorzien van verticale accenten die de hoogte van de toneeltoren benadrukken. Contrasterend hiermee is de semi-transparante voile-gevel bij de entree, uitgevoerd in geanodiseerd aluminium. In dit entreegebied liggen de meest publieke functies. Overdag zorgt de opengewerkte gevel voor een bijzonder lichtspel in het interieur en ’s avonds benadrukt de gevel met zijn lichtuitstraling de uitnodigende entree.

De hoge ontvangsthal vormt het hart van het pand. Alle functies hebben een directe of indirecte relatie met deze hal, waar dan ook van alles is te ontdekken en te doen. De ruimte is als een huiskamer voor Rotterdam-Zuid en heeft een extra podium voor laagdrempelige activiteiten, zoals kindervoorstellingen en andere buurtgerichte initiatieven. Ook kunnen hier bands of dj’s optreden of tentoonstellingen worden gehouden. Dieper in het gebouw liggen de twee theaterzalen.

Het interieurontwerp, dat De Zwarte Hond maakte in samenwerking met BURO M2R, sluit naadloos aan op de architectuur. De transparantie en gebogen vorm van de voile komen terug in verschillende elementen in het interieur. De meubels van BURO M2R zijn flexibel en mobiel, zodat de ruimtes op verschillende manieren kunnen worden ingericht. Het vele staal, niet alleen van de meubels maar bijvoorbeeld ook van de lambriseringen, geeft het interieur een stoere uitstraling. Rode stofferingen en vloeren zorgen tegelijkertijd voor de typische, warme theatersfeer.

Innovatieve theaterzaal

De grote zaal met 600 stoelen heeft twee bijzondere kenmerken. Het Rotterdamse architectenbureau Studio RAP maakte een ontwerp voor de akoestische wanden van de zaal, die in één vloeiende beweging publiek en artiesten omarmen. Het ontwerp is gematerialiseerd in 6.000 unieke, driehoekige panelen van aluminium composiet – een onverwachte materiaalkeuze voor een theaterzaal. Met algoritmes zijn deze driehoeken zo gepositioneerd dat de optimale akoestiek is verkregen. Daarbij breken de rode wanden het licht op in ontelbare kleurtonen, wat een dynamisch en toch subtiel en warm kleurenspel oplevert.

Ook bijzonder is de wijze waarop gehoor is gegeven aan de wens om de grote zaal geschikt te maken voor sta-concerten. In plaats van in te leveren op comfort en de zaal van een schuiftribune te voorzien, is in nauw overleg met Theateradvies een oplossing gekozen waarbij het toneel – dat in oppervlak groter is dan de zaal – eenvoudig kan worden omgebouwd tot een stoere multifunctionele zaal voor maximaal 1000 staande of dansende bezoekers. De parterre en het balkon worden dan met een hefwand van de rest van de zaal afgeschermd.

De Zwarte Hond

De Zwarte Hond is een ontwerpbureau voor architectuur, stedenbouw en strategie met vestigingen in Groningen, Rotterdam en Keulen. Wij combineren maatschappelijke betrokkenheid en vakmanschap, en creëren daarmee hoogwaardige projecten die passen bij de context, aansluiten op de wensen van de gebruikers en de visies van onze opdrachtgevers.

De Zwarte Hond overziet de verschillende krachten die spelen op een plek. We kunnen goed inschatten wat waarde toevoegt en de leefkwaliteit vergroot. Voor bewoner, straat, buurt en stad. Onze ontwerpen staan stevig op de grond en volgen de taal van hun omgeving, maar hebben een subtiele eigenheid die verrast. Dat zit hem in de detaillering, het materiaal, de sterke verbinding tussen binnen en buiten, en slim en flexibel gebruik van de ruimte.

Wij ontwerpen plekken, gebouwen, omgevingen met een verrassende uitstraling. Niet gemaakt, maar bedacht, om te blijven en eendaags over te gaan in de volgende. 

Maar altijd plekken die het hart raken. Met elkaar verweven plekken ontwerpen en realiseren, dat is de essentie van ons bureau: we verenigen architectuur en stedenbouw. Die combinatie bepaalt ons tot in de kern.

Onze projecten maken de samenleving rijker, zowel in economische als in culturele zin. Dat betekent dat ze bijdragen aan maatschappelijke ontwikkelingen en aan diversiteit. Zij zorgen voor samenhang, zowel sociaal als fysiek en stimuleren ontmoeting en sociale cohesie. Daarnaast repareren en versterken onze plannen het stedelijk weefsel.

Wij zijn er daarbij van overtuigd dat een plan of ontwerp zelf niets oplost. Zij kunnen hoogstens agenderend zijn of oplossingsrichtingen aangeven. Het gaat erom dat we daadwerkelijk weten te realiseren en implementeren. Natuurlijk zijn wij toegewijd aan het ontwerp, maar nemen ook verantwoordelijkheid in het proces naar realisatie.